Yeni bir kitap bitirdim. İsmi; ‘The Cosmopolites: The Coming of the Global Citizen’. Yazarı NewYork Times ve NewYork Magazine gibi yerlere de yazılar yazan Atossa Araxia Abrahamian. Ülkemizde yurtdışından gelen kişilere tanınan kolay vatandaşlık konusu ve oy kullanma hakkı bayağı bir gündemde. Bu da çok önceden satın aldığım başlayıp ancak bitirmediğim bu kitabı aklıma getirdi. Ben tabi ki politik yorumlara girmeyip konuya başka bir perspektiften yaklaşmak istiyorum.
Küresel vatandaşlık ve insanların sınırlar ötesinde yaşaması ve çalışması fikri her zaman ilgimi çeken bir konu oldu. Çoğumuz hayatının bir döneminde yurt dışına yerleşmeyi düşünmüştür. Dünya vatandaşı nedir, az çok hepimizin bir fikri var, yazara göre ise dünya vatandaşı, dünyadaki yerini tanıyan, hem yerel hem de küresel olarak eylemlerinin sorumluluğunu alan kişi. Bu kişi, seçimlerinin dünya üzerinde bir etkisi olduğuna inanır ve yaşama ve çevreye nasıl olumlu katkıda bulunabileceğine kafa yorar. Yani; küresel vatandaşlık sadece birden fazla ülkeden pasaport sahibi olmak veya özgürce seyahat edebilmek değil, bir bütün olarak dünyaya ait olma duygusuna sahip olmakla ve eylemlerimizin ve kararlarımızın küresel sonuçları olabileceğini anlamakla ilgilidir.
Kitabın ana teması değil ancak vatandaşlık satın almak ilgili görüşlere kısaca değinirsek: Yazar, kitapta bu kolay vatandaşlık sürecinin, yurttaşlık kavramını aşındırabileceğini ve onu alınıp satılabilen bir metaya indirgeyebileceğini belirtiyor. Ayrıca, özellikle vatandaşlık satın alan varlıklı bireylerin ülkeye anlamlı bir şekilde katkıda bulunmadığı algılanırsa, ülke nüfusu arasında bir tepki yaratabileceğine ve toplulukta paylaşılan değerler açısından vatandaşlığın anlam ve değerini korumanın önemli olduğunu savunuyor.
Kitap, bu görüşü ile biraz çelişiyor gibi görünse de, temel olarak, dijital göçebeleri, küresel mobil çalışanları ve ulusal sınır fikrini reddeden ve bunun yerine kendilerini dünya vatandaşları olarak görenleri anlatıyor. Nasıl bir dünya vatandaşı olunacağına ve sürekli değişen dünyamızda nasıl başarılı olunacağına dair değerli bilgiler sunuyor.
Yazar, dijital teknolojinin yükselişinin insanların dünyanın herhangi bir yerinde yaşamasını ve çalışmasını nasıl kolaylaştırdığını tartışıyor. Ona göre bu, herhangi bir ulus-devlete bağlı olmayan, bunun yerine kendisini küresel bir topluluğun parçası olarak gören yeni bir tür küresel vatandaşın ortaya çıkmasına yol açtı. İlk bölümde yazar, kökleri eski Yunan ve Roma’ya kadar dayanan ‘Kozmopolitizm’ tarihini inceliyor. Kavramın küresel bir sorumluluk duygusuna zaman içinde nasıl geliştiğini açıklıyor. Teknoloji ve seyahatin dünyayı nasıl daha küçük ve birbirine daha bağlı hale getirdiğini, insanların daha önce hiç olmadığı kadar sınırlar ötesinde iletişim kurmasına ve işbirliği yapmasına olanak tanıdığını tartışıyor. Ayrıca ekonomik küreselleşmenin çok uluslu şirketlerin büyümesine ve ulusal sınırları aşan küresel bir elitin ortaya çıkmasına nasıl yol açtığını araştırıyor. Ayrıca kozmopolit milliyetçilik kavramını ve kökleri hâlâ yerel kimlikler ve kültürlerde olan küresel bir topluluk yaratma fikrini tartışıyor.
Küresel yurttaş eğiliminin siyaset ve toplum üzerindeki etkileri çok önemli. Sonuçta küresel vatandaşlar geleneksel vatandaşlık ve ulus kavramlarına meydan okuyor ve kimlik ve aidiyet hakkındaki düşüncelerimizi yeniden şekillendiriyor. Bu yeni vatandaşlık biçiminin daha kapsayıcı bir dünya oluşturabileceğini öne sürüyor, ancak tabi sistem düzgün yönetilmezse bunun, daha fazla eşitsizliğe ve bölünmeye de yol açabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Peki ‘Dünya vatandaşı’ nasıl olunur?
Yazıyı (teknik beceri ve iş gibi temel konular dışında) kişisel gelişim ve düşünce yapısı ile ilgili beş çıkarımı listeleyerek bitirelim:
1- Çeşitliliği kucaklayarak: Küresel vatandaşlar farklı kültürlere, geleneklere ve yaşam biçimlerine açıktır. İşleri yapmanın tek bir “doğru” yolu olmadığını anlarlar ve başkalarından öğrenmeye isteklidirler.
2-Empati yaparak: Empati, başkalarının duygularını anlama yeteneğidir. Dünya vatandaşları empatiktir ve farklı geçmişlere sahip insanların deneyimlerini anlamaya çalışır.
3-Harekete geçerek: Küresel vatandaşlar sadece bir fark yaratmaktan fikir olarak bahsetmez; harekete geçerler. Dünyada değer yaratmak için becerilerini, bilgilerini ve kaynaklarını kullanırlar.
4-Teknolojiyi akıllıca kullanarak: Teknolojinin yükselişi, dünyanın her yerinden insanlarla bağlantı kurmayı her zamankinden daha kolay hale getirdi. Küresel vatandaşlar, sosyal çevrelerini güçlendirmek, başkalarından öğrenmek ve olumlu bir etki yaratmak için teknolojiyi kullanıyor.
5-Meraklı olmak: Haberleri ve güncel olayları takip ederler ve çeşitli kaynaklardan bilgi ararlar.
Leave a Reply