Magic, experiences, parallel presence, action, community, creation, revolution, immersive, digital asset, shared experience, digital layer, freedom, connection, collaboration, internet, togetherness, dreamscape, digital future, the new business model, scam, bullshit, fantasy….
Sihir, deneyimler, paralel mevcudiyet, eylem, topluluk, üretim, devrim, kapsayıcı etkileşim, dijital varlık, deneyim paylaşımı, dijital katman, özgürlük, bağlantı kurma, işbirliği, internet, birliktelik, hayal merkezi, dijital gelecek, yeni iş modeli, scam, saçmalık, fantezi…
Yukarıda ki kelimeler, yaptığım okumalar ve dinlemeler boyunca gördüğüm ve duyduğum farklı tanımlamalar. Bu kelimelerin çoğu bu ortamda iş üreten, çalışan, ve son tahlilde artık görmezden gelemeyeceğimiz bu dünyayı inşa edecek insanlardan geldi. Burada, basit düzeyde teknik açıklamalar ile birlikte, metaverse evreninin benim için ne anlam ifade ettiğini ve bir parçası olmak için neden büyük heyecan duyduğumu anlatacağım. Yazının en altında ise bu alanda daha detaylı bilgiye ulaşmak için bir kaç link paylaşacağım.
Şundan eminim ki, ‘Metaverse’, magazinsel boyutuyla sürekli orada burada gördüğümüz gibi sadece oyun oynanan, arsa, mülk alınıp satılan, kısa yoldan zengin olmak için fırsat kollanan bir yer değil, ve basit olarak Sanal Gerçekliğin (VR) geliştirilmiş bir versiyonu gibi görünse de bundan fazlası.
Bu alanda bence bir guru olan Matthew Ball, metaverse’ün, aslında hepsi bir parçası olsa da, ne olmadığını aşağıdaki gibi özetlemiş:
Metaverse ne değildir?
Yazılım geliştirme tarihindeki dönüm noktalarından biri, Kasım 2006’da Sun Microsystems’in Java programlama dilini açık kaynak olarak alacağını duyurmasıyla gerçekleşti. Ancak bu açıklamayı 2003 yılında Linden Labs tarafından inşa edilen Second Life’da bulunan merkezinden yapması duyurudan daha fazla ilgi çekti. Second Life, bilindiği üzere, 3 milyon kullanıcıya sahip, kullanıcıların kendi aralarında mesajlaşacağı, içerik, araç oluşturabileceği, sanal araçlar, giysiler, arazi ve mülk satın almak için kullanılabilen para birimine sahip bir VR içerik deneyim alanı. Yani metaverse’ü sadece bir sanal dünya olarak tanımlayacaksak, bu sistem 2003 yılından beri zaten hayatımızda.
Ancak, VR, sanal bir dünyayı veya alanı deneyimlemenin bir yoludur. Dijital bir dünyada var olma duygusu onu Metaverse yapmaz.
Fortnite da, Metaverse’in birçok unsuruna sahip gibi görünen bir oyun. Ancak, Steven Spielberg’in 2018 yılı yapımı filmi Ready Player One’da olduğu gibi kapsamlı bir metaverse tasviri için yine de basit kalır. Metaverse, bazı oyun benzeri hedeflere sahip olabilir, oyunlar içerebilir ve oyunlaştırmayı içerebilir, ancak kendisi bir oyun değildir.
World of Warcraft gibi bireysel oyunlar , uzun süredir gerçek insanların sanal malları gerçek parayla takas ettiği veya gerçek para karşılığında sanal görevler gerçekleştirdiği işleyen ekonomilere sahipti. Buna ek olarak, Amazon’un Mechanical Turk gibi platformların yanı sıra Bitcoin gibi teknolojiler, sanal ve dijital görevleri gerçekleştirmek için bireylerin/işletmelerin/bilgisayar gücünün işe alınmasına dayanmakta. Metaverse sadece dijital ve sanal ekonomi merkezi değil.
Metaverse, sadece, sayısız bireyin sadece içerik “yaratabileceği”, “paylaşabileceği” ve “para kazanabileceği” başka bir YouTube veya Facebook benzeri içerik üretici bir platform değildir. Büyük kurumlar çok büyük yatırımlar yapsa da , Facebook Meta olarak ismini değiştirip bu dünyanın parçası olsa da sadece onun kontrol edeceği bir yer de değil.
Ancak tam vizyonuyla Metaverse, dijital deneyimlere açılan kapı, aynı zamanda tüm fiziksel deneyimlerin önemli bir bileşeni ve bir sonraki fırsatlarla dolu iş platformudur. Daha geniş anlamda, Metaverse, iş ve entellektüel kaynaklarımızı nasıl tahsis ettiğimizi ve bunlardan nasıl para kazandığımızı değiştirmeye yöneliktir.
Metaverse’ün Bileşenleri
Süreklilik: Metaverse evrenlerde hayat gerçek dünya ile senkronize devam eder. Duraklamaz, bitmez. Eş zamanlılık: Herkes için gerçek zamanlı canlı bir deneyim sunar. Mevcudiyet hakkı: Herkes metaverse ün bir parçası olabilir. Etkinliklere katılabilir. Ekonomi: Sistemde değer üretme yolları, pek çok kişi için çok değişik iş imkanları sunacaktır. Geçişkenlik: Şu ana kadar ki ve gelecekte inşa edilecek tüm VR ortamların arasında ve gerçek fiziksel dünya ile geçişkenlik olması gerçek metaverse kavramını oluşturacak. Tüm ekosistemde istersek aynı avatarı kullanmak, örneğin Fortnite ta kullandığımız bir aracı başka bir oyunda da kullanabilmek, Nike’tan aldığımız sanal ayakkabıyı birden fazla oyun ve ortamda giyebilmek, yani, dijital varlıklarımızı birden fazla evrende kullanabilmek gerçek bir metaverse deneyimi sunacak.
Sanal dünyaların geleceği ve sunacakları konusunda insanlar iki gruba ayrılıyor; çok şüpheci, ön yargılı yaklaşanlar, ve inanılmaz optimist, hatta fazla hayalci senaryoları olanlar. İkinci gruba daha yakın hissetmekle beraber, benim için önemli olan; bir yeniliği tümden reddetmeden ve fazla yargılamadan merak ederek anlamaya çalışmak ve kendi yaşantım ve kaynaklarım çerçevesinde kendime fayda ve değer yaratmaya çalışmaktır. (Tasarım odaklı düşünce sistemi ile ilgilenmeye başladığımdan beri en büyük çıkarımım bu davranış kalıbı oldu.)
Yaratıcı Ortamın Gücü
Dünyayı değiştiren bir çok girişim Silikon Vadisinden çıkıyor. Ülkemizde de sık yaşanan beyin göçü, gelişmiş ülkelerde bulunan iyi üniversitelere doğru gerçekleşiyor. Bunun nedeni iyi, yenilikçi ve yaratıcı işler başarmakta çevrenin etkisi. Yaratıcı ortamlar, ve sizi çevreleyen yaratıcı insanlar ile etkileşim imkanı, gelişimi ve inovasyonu tetikleyen en büyük unsur bana göre. Web 2, insanların online olarak etkileşimde olması, bilgiye ve içeriğe erişim ve kendi kendine öğrenmeyi kolaylaştırarak, dünyanın heryerinde internet erişimi olan milyonlarca insan için bir çok fırsat kapısı açtı. İşte, gerek kişisel gerekse iş anlamında en çok heyacanlandığım, meraklandığım kısmıda buradan hareketle, metaverse ün eşzamanlılık bileşeninin yaratacağı muhteşem fırsatlar olacak.
Halen örneklerini gördüğümüz çeşitli sanal konferans odaları bunun başlangıcı.
İlginizi çeken bir toplantı odasında dünyanın herhangi bir yerinden benzer merak ve yetileri olan insanlarla bir araya gelebileceğiz.
İlerisi için benim öngördüğüm en önemli özellik, gerçek dünyada belki hiçbir şekilde bir araya gelemeyeceğimiz bir çok kişi ile bilgi alışverişi, beyin fırtınası, işbirlikleri yapabilme imkanını sunabilecek olması.
Fiziksel olarak yer değiştirmeden, sadece internet ve sanal gözlük kullanarak, iyi bir araştırma ve çaba ile, belki de ulaşamadığımız, etkileşime giremeyeceğimiz insan kalmayacak.
Düşünün; bir fitness eğitmenisiniz, aktivite odalarında dünyanın pek çok yerinden eğitmenle bir arada spor yapacaksınız, bilgi paylaşacaksınız. Okuma odalarında, yazarlar ile kitap okuma etkinliğine katılabileceksiniz. Start-up ler için kurulan beyin fırtınası toplantı odalarına katılıp işinizle ilgili yeni fikirler, veya hayal bile edemeyeceğiniz işbirlikleri sağlayabileceksiniz. Meditasyon, yoga ve bir çok konu ile ilgili hobi, sohbet odalarına katılabileceksiniz. Beklediğiniz bir filmin ilk izlemesini aktörler ile deneyimleyebileceksiniz. Ya da belki bir karaoke yarışmasına katılabilirsiniz. Olasılıklar sınırsız.
Bunlar, kendini geliştirmek, bir start-up kurmak, eğitim almak veya sadece eğlenmek isteyen herkesin için muhteşem değil mi?
İhtiyacımız olan şeyler; internet, bir sanal gözlük ve ‘İngilizce’. (Şu an hayata yeni atılacak bir lise veya üniversite öğrencisi olsam, işi gücü bırakır bu dinamikleri anlamaya çalışarak yabancı dili mümkün olan en iyi hale getiririm.)
Metaverse, inanılmaz ihtimaller sunuyor bana göre. İş yapma şeklimizi değiştirecek bir sistem öngörülüyor. Bir çok yeni iş kolu, iş tanımı ve girişimler hayat bulacak bu şekilde.
Şu an gerçeklere değinirsek; arzulanan anlamda Metaverse’in inşası ve çalışması için sayısız yeni teknoloji, protokol, şirket, yenilik ve keşif gerekecek. Temel düzeyde, milyonlarca insanın paylaşılan, eşzamanlı bir deneyime katılması şöyle dursun, binlerce kişi için bile teknoloji henüz mevcut değil. VR gözlükleri herkesin ulaşabileceği bir fiyatta değil. Milyonlarca insanın aynı anda istenen hızda etkileşimi iyi bir donanım ve sanırım 5G ile mümkün olacak. Belki de en kötümser tahminle, bu hype istenen noktaya gelmeden sönecek.
Süreç ne şekilde işlerse işlesin, büyüklüğü milyarlarca dolara ulaşan bir ekosistem mevcut. Yapılan ve yapılacak yatırımlar ile bence bambaşka bir noktaya gelecek. O nedenle, şu anda da arsa satışları vs. ile gördüğümüz onlarca belki yüzlerce scam proje hayata çıksa da, Facebook, iyi bir hamle ile bu yeni ortamı ele geçirme hamleleri yapsa da, metaverse gerçek ve hepimizin. Bunu anlamlı bir şekilde inşa edecek ve kullanacak bizleriz. Sadece şu an ki haliyle bile, onu yok saymadan, kendimiz, işimiz kısacası hayatımız için ne alabiliriz, ne fayda sağlayıp değer yaratabiliriz, bunları kovalamak lazım.
Detaylı bilgi alabileceğiniz kaynaklar
1- Koray Birand Youtube kanalı. Koray, tasarım ve teknoloji ile ilgili içerikler üreten bir fotoğraf sanatçısı. Son metaverse videosu müthiş!
2- Matthew Ball internet sitesi.
3- Cathy Hackl. ‘ The Godmother of Metaverse’
…
welcome 
Leave a Reply